BİLİM ADAMLARI ve YAZARLAR
Aratos (M.Ö. 310-245) Makedonyalı şair. Phenomena (Görüngüler) adlı eserinde takımyıldızları ve bu arada Arıkovanı, Öküz ve Ülker yıldız kümelerini tanıttı.
Bartsch, Jacob (1600-1633) Alman gökbilimci. 1624 yılında Usus Astronomicus Planisphaerii Stellati (Yıldız düzlemküresinin gökbilimde kullanımı) adlı yıldız katalogunu yayımladı.
Batlamyus (Klaudios Ptolemaios, 108-168). Grek gökbilimci ve coğrafyacı. En önemli eseri Mathematike Syntaksis (Matematik bileşim), Farisi gökbilimcilerden El Sufi ve diğerleri tarafından Kitab-ül-mecisti (Mecisti kitabı) adıyla çevrilmiş, sonra tekrar geri çevrilerek Latinceye Almagest olarak geçmiştir. Bu kitapta Ptolemaios sistemi olarak bilinen dünya sistemi, düzlem ve küresel geometri, günlük hareketlerin hesabı yer alır.
Bayer, Johann (1572-1625). Alman hukukçu ve gökbilimci. En önemli eseri olan Uranometria (Gökölçümü, 1603) adlı eserinde eski kırksekiz takımyıldıza ek olarak güney gökkürede oniki yeni takımyıldızın çizimlerini vermiş ve ilk kez yıldızları Grek harfleri kullanarak tanımlayan adlandırma sistemini geliştirmişti.
Birunî, Ebu Reyhan (973-1048) Farisî matematikçi ve gökbilimci. Bilinen 120 eseri arasında El Tefehhim-ül-Sınâât-ül-Tencîm (Gökbilim zenaatını öğrenme) adlı gökbilim eseri vardır.
Blaeu, Willem Janszoon (1571-1638). Hollandalı coğrafyacı ve küre yapımcısı. Denizcilik haritaları ve Theatrum Mundi (Evrenin tiyatrosu) adında bir yıldız atlas yayımladı.
Bečvář, Antonín (1901–1965) Uzun yıllar Slovakya’da çalışmış Çek gökbilimci.1951 yılında Atlas Coeli Skalnate Pleso (Skalnate Pleso gözlemevinin gökcisimleri atlası) adlı eserin hazırlanmasına önderlik etti.
Brahe, Tycho (1546-1601) Danimarkalı gökbilimci. Bin yıldızdan söz edilen De Mundi Aetherei Recentioribus Phaenomenis (Evrenin son göksel olguları) adlı eserinin yanında, tuttuğu hassas gözlemler daha sonra asistanı Kepler tarafından hazırlanan Tabulae Rudolphiane (Rudolf tabloları) adlı eserin temelini oluşturdu.
Burritt, Elija H. (1794-1838) Amerikalı gazeteci ve yazar. Atlas, Designed to Illustrate The Geography of the Heavens (Gökyüzünün coğrafyasını resmetmek için tasarlanmış atlas) adlı eseri takımyıldız çizimleri ile çok ilgi toplamıştır.
Lacaille (de La Caille), Nicolas Louis (1713-1762). Fransız gökbilimci. “Güney göğünün gerçek Kolomb’u” diye de bilinir. 1750-1754 yılları arasında Ümit burununa yaptığı gezide güney gökküredeki 15 takımyıldızın gözlemini yaptı.
Flamsteed, John (1646-1719) İngiliz gökbilimci. Londra’da Greenwich gözlemevini kurdu (1675). Gözlem yöntemleri ve araçlarını geliştirdi. Ölümünden sonra yayımlanan Historia Coelestis Britannica (İngiliz gökcisimleri tarihi, 1725) başlıklı kitabında yaklaşık 3000 yıldız yer almaktadır.
Habrecht, Isaac (1544-1620). İsviçreli saatçi. Yaptığı birçok astronomik saatle ün kazandı.
Halley, Edmond (1656-1742) İngiliz gökbilimci. Halley kuyruklu yıldızını tanımladı. 1676 yılında Saint Helena adasına giderek güney gökküredeki yıldızları katalogladı.
Havelke, Johann (Hevelius, 1611-1687). Polonyalı gökbilimci. 1679’da 1500 yıldızlık bir katalog düzenledi. Bu katalog 1690 yılında Firmamentum Sobiescianum (Sobieski gökkubbesi) ya da Uranographia (Gökçizimi) olarak Danzig’de yayımlandı.
El Kazwinî, Zekeriya (1203-1283) Farisî tabip ve gökbilimci. Acâib-ül-mahlûkat ve garâib-ül-mevcûdât (Yaratıkların acayiplikleri ve varlıkların gariplikleri) adlı kozmografi kitabını yazdı.
Kepler, Johannes (1571-1630) Alman gökbilimci. Birçok diğer gökbilimi eseri arasında Tabulae Rudolphiane (Rudolf tabloları) adlı eseri, Brahe’nin hassas ölçümlerini kullanarak Kopernik’in güneş merkezli gezegenler kuramını kanıtladı.
Kopernik, Mikotaj (Nicolaus Copernicus, 1473-1543) Polonyalı gökbilimci.Güneş merkezli gezegen sistemi kuramını geliştirdi. 1543 tarihli De Revolutionibus Orbium Coelesticum (Gök cisimlerinin yörüngeleri) adlı eseri, gökbilim kuramlarının oluşmasında bir temel taşı niteliğindedir.
Piazzi, Guiseppe (1746-1826) İtalyan gökbilimci. Küçük gezegenleri ilk gözlemleyen kişidir. 1814 yılında 7646 yıldızdan oluşan bir yıldız katalogu yayımladı.
Riccioli, Giovanni Battista (1598-1671) İtalyan gökbilimci. 1651 yılında Almagestum Novum (Yeni mecisti) adlı eserini yayımladı.
Secchi, Pietro Angelo (1818-1878) İtalyan gökbilimci. Yıldızları tayflarına göre sınıflandırma çalışmalarıyla tanınmıştır. 1867 yılında yayımlanan bir yıldız katalogu vardır.
El Sufî, Abdurrahman (903-986) Farisî gökbilimci. İsfahan’da çalıştı. Batlamyus’un Mathematike Syntaksis adlı kitabını Kitab-ül-Micesti adıyla Arapçaya çevirdi. 964 yılında Suver-ül-Kevâkib-ül-Sâbite (Sabit yıldızların takımları) adlı yıldız katalogunu yayımladı.
Thales (M.Ö. 624-546) Miletli felsefeci ve bilim adamı. İlk gökbilgini olarak bilinir. Mevsimleri tanımlamış ve yılın 365 gün olduğunu belirlemiştir.
El Tizinî, Muhammed Ebu Bekir 302 yıldızın yer aldığı katalogu 1553’de Şam’da yayımlandı.
El Tusi, Nasr-üd-din (1201-1274) Farisi gökbilimci ve bilgin. Hülagu Han’a ithaf etmiş olduğu Zic-i İlhani adlı yıldız katalogunu yazdı.
Uluğ Bey (1394-1449) Timurlenk’in torunu sultan ve gökbilimci. Hazırladığı Zîc-i Sultanî (1437) adlı yıldız katalogu 994 yıldız içeriyor ve Batlamyus ile Brahe arasındaki en önemli yıldız katalogu addediliyor.
Vergilius Maro, Publius (M.Ö. 70-19) Romalı şair. En meşhur eseri Aeneis, Roma’nın destanı olarak bilinir. Georgics (Tarım üzerine) adlı eserinde çeşitli yıldızlardan söz etmiştir.